DENİZ HARİTALARI                                                                                                              

Belli bir ölçek dâhilinde ve belli bir izdüşüm sistemiyle yeryüzünün herhangi bir parçasının düzlem üzerine alınmış haline harita denir. Haritalar kafes biçiminde enlem (paralel) ve boylamlara (meridyen) bölünmüştür. Biz herhangi bir noktanın konumunu enlem ve boylamları kullanarak söyleriz.

denizcilik haritaları enlem boylam

Enlem / Paralel nedir?

Ekvatora paralel olarak uzandığı düşünülen çizgilerdir. Ekvatorun kuzeyinde 90, güneyinde 90 tane olmak üzere ve birbirlerine eşit uzaklıkta geçtiği varsayılan çizgilerdir. Ekvator hattı 0˚ kabul edilirken kuzey veya güney kutbuna doğru artar ve 90˚ ye çıkar. Her derece 60 dakikaya, her dakikada 60 saniyeye bölünmüştür.

Meridyen / Boylam nedir?

Kutupları birleştiren uzunlukları birbirlerine eşit ve paralellere dik olan dairelerdir. Meridyenlerin başlangıç yeri İngiltere de bulunan greenwich’dir. 360 tane boylam vardır. Bunların 180 tanesi Greenwich’in batısındadır ve bunlara batı meridyenleri denir, 180 tanesi ise Greenwich’in doğusundadır ve bunlara da doğu meridyenleri denir. Meridyenlerde aynı paralellerde olduğu gibi derecelendirilmiştir.

1 Deniz mili kaç metredir?

Bir deniz mili ise 1852 mt dir. 1 derece 60mil, 1 dakika 1 mildir.

Merkator haritalar nedir?

Küre biçiminde dünyayı bir düzlem üzerinde gösterebilmek için merkator izdüşüm sistemi ile çizilen haritalar kullanılır. Seyir sırasında en çok bu haritalar kullanılır. Bu izdüşümde bütün meridyen-paralel ağı birbirine paralel giden iki takım çizgidir. Bütün paralel çemberler ekvatora eşit boyda alınır. Bunlar arasındaki açıklığın artması sayesinde izdüşüm, meridyen-paralel ağına ait açıları korur.

Haritalar bu sistemde hazırlanırken dünyanın yüzeyine, ekvatora teğet bir silindir geçirilir ve dünya yüzeyinin izdüşümü bu silindire alınır. Bu işlemden sonra silindir açıldığında boylamın meridyen yarı dairelerinin eşit aralıklı ve ekvatora dik aralıklı doğrular halinde belirdiği, enlemin paralel dairelerinin ise ekvatordan açıldıkça aralarındaki mesafe büyümüş olarak ve paralel doğrular halinde belirdiği görülür.

Boylamın bir derecelik uzunluğu değişik yerlerde farklı olmasına rağmen, yerküre üzerinde her yerde bir derecelik enlem yayı altmış mil uzunluktadır. Bir dakika ise bir mildir. Bu nedenle merkator izdüşümü sisteminde mesafe ölçümünde enlem ölçeği kullanılır.